Bilinen sağlık problemi olmayan 28 yaşına kadın hasta ilk gebeliğinin 24. haftasında alt ekstremite DVT tanısıyla tetkik edilmiş faktör 5 Leiden homozigot mutasyonu saptanmıştır. Hastanın gebeliğinin süreci ve sonraki gebelikleriyle ilgili önerileriniz nelerdir?

Soru:Yrd.Doç.Dr. Feyzullah Beşli
Cevap:Yrd.Doç.Dr. Feyzullah Beşli
Yardımcı Editör:Uz.Dr.Ümit Yaşar Sinan

A) Hastaya özgün öneriler;

Gebelik döneminde DVT gelişme riski artmıştır. Genel olarak “The American College of Chest Physicians” kılavuzuna göre gebelik döneminde saptanan DVT’lerin yaklaşık % 50’sinde kalıtımsal trombofili kaynaklı olduğu tahmin edilmektedir. Bu trombofililer içerisinde faktör 5 Leiden mutasyonu en sık görülen nedenidir.

24.haftasında olan gebe için DVT nin akut dönemi ve sonrasında standart veya düşük molekül ağırlıklı haparinler verilir. Doğum sonrası oral antikoagülan ile devam edilebilir. Bu hastalar sonraki hayatında ve olası gebeliklerinde venöz tromboemboliler açısından yüksek riskli gruptadır. Bu nedenle hastalara uzun süreli antikoagülan tedavi verilmesi akılcı olacaktır.

B) Genel Öneriler;
Gebelik ve postpartum dönem venöz tromboembolizm (VTE) için artmış risk taşımaktadır (tüm gebeliklerin %0.05-0.20 sinde). VTE derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboliyi (PE) içermekte ve gebelikle ilişkili önemli bir morbidite ve mortalite nedeni olmaktadır. VTE için obstetrik risk faktörleri; preeklampsi, dehidratasyon/hiperemezis/ovaryan hiperstimülasyon sendromu, çoğul gebelik veya yardımcı gebelik teknikleri, acil sezeryan, elektif sezeryan, orta kavite veya rotasyonel forseps kullanımı ve peripartum hemorajidir (> 1L veya transfüzyon gerektiren). Gebelik sırasında VTE neden olan trombofili nedenleri; heterozigot (%2-7) ve homozigot (%0.2-0.5) Faktör V Leiden mutasyonu, Protrombin G20210A mutasyonu, antitrombin eksikliği, protein C defekti ve protein S defektidir. DVT için akut dönemde unfraksiyone ve düşük molekül ağırlıklı heparinler kullanılabilir. VTE için kalıcı bir risk faktörü olarak homozigot faktör V Leiden mutasyonu varlığı nedeniyle gebelik sonrası da uzun süreli antikoagülasyon verilmelidir.