Soru : Yrd.Doç.Dr.Servet Altay
Cevap: Uz.Dr.Hüseyin Altuğ Çakmak
Yardımcı Editör: Uz.Dr.Ümit Yaşar Sinan
A) Hastaya özgün öneriler;
Amiodaron, iyottan zengin bir antiaritmik olup, günümüzde ventriküler aritmi, paroksismal supraventriküler taşikardi, atriyal fibrilasyon ve atriyal flutter gibi aritmilerin tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Ancak ilaç yüksek iyot içerdiğinden tiroid ve diğer dokular üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Amiodaron periferik dokularda tiroid hormon girişini inhibe ederek T4 seviyesini arttırmakta ve serbest T3 seviyesinde düşmeye neden olmaktadır. Ayrıca tiroid follikül hücreleri üzerinde direkt sitotoksik etkiye sahiptir. Amiodaron tedavisi alan hastaların büyük çoğunluğu ötiroid kalmakla birlikte, bazılarında tirotoksikoz bazılarında ise hipotiroidi gibi tiroid disfonksiyonları görülebilmektedir.
Bizim hasta örneğinde amiodaron kullanımı mevcut olup hastada yeni ortaya çıkan hipertiroidi mevcut. Bu olası amiodaronun tiroid bezi üzerindeki toksik etki başlangıcını yansıtmaktadır. Hayatı tehdit eden taşiaritmiler (ventriküler taşikardi ya da ventriküler fibrilasyon) nedeniyle kullanımı yoksa amiodaron tedavisi kesilmelidir. Ancak amiodaron kullanımı mutlaka tedavi için gerekliyse tedavi başlanan hastalar birinci ay, üçüncü ay, altıncı ay ve birinci yıl kontrole çağrılmalı, sonrasında eğer amiodaron tedavisini devamlı alacaksa altı aylık aralıklarla tiroid fonksiyon testleri değerleri kontrol edilmelidir.
B) Genel Öneriler;
Amiodaronun indüklediği hipertiroidi %1-32 oranında görülmektedir. Aniden gelişebileceği gibi daha çok amiodaron tedavisinin erken döneminde ya da yıllar sonra gelişebilmektedir. Amiodaron tedavisi başlanmadan önce ve tedavi sırasında hastaların tiroid bezi muayenesi ve tiroid USG’si yapılmalıdır. Çünkü nodüler ya da diffüz guatr varlığında tirotoksikoz oluşum riski artmaktadır. Bazal TSH, tiroid fonksiyon testleri ve tiroid peroksidaz antikoru amiodaron tedavisi öncesi değerlendirilmelidir. Bu sayede tedavi sırasındaki tiroid fonksiyon testleri değişiklikleri takip edilebilir. Ayrıca altı ayda bir tiroid bezi muayenesi yapılmalı ve tiroid fonksiyon testlerine bakılmalıdır. Atriyal veya ventriküler aritmilerin tedavisinde amiodaron en son tercih olmalı ve dikkatle kullanılmalıdır. Endikasyon sona erdiğinde ise yavaş yavaş kesilmelidir.
2015 ESC ventriküler aritmiler ve ani kalp ölümünden korunma kılavuzunda ventriküler aritmilerin tedavisinde hem beta blokerler hem de amiadoron önerilmiştir. Bu kılavuzda uzun süreli amiadoron kullanımının tiroid, akciğer ve karaciğer dokusu üzerine toksik etklerinden bahsedilmiş ve böyle durumlarda kesilmesi tavsiye edilmiştir. Beta blokerler kalp yetersizliği varlığından bağımsız olarak ventriküler ektopik atımları ve aritmileri bastırmada ve AKÖ den korunmada etkili ajanlardır. Ventriküler aritmilerin tedavisinde de seçilecek ilk basamakta seçilecek ilaçlardır.
Editör Notu:
Bu hastada sadece sık VPS nedeni ile üstelik optimal doz β–bloker tedavisine ulaşılmadan amiodaron tedavisinin başlanmış olması öncelikli olarak sorgulanması gereken bir durumdur. Bu nedenle bu hastada (tiroid problemi olmasa bile) öncelikli yapılması gereken amiodaron tedavisinin kesilmesidir.