Soru:Uz.Dr. Ümit Yaşar Sinan
Cevap: Uz.Dr.Ümit Yaşar Sinan
Yardımcı Editör: Uz.Dr.Nijat Bakshaliyev
A) Hastaya özgün öneriler;
Olgumuz pulmoner HT tanısıyla oral kombinasyon tedavisi (sildenafil+ambrisentan) kullanan ve akut apandisit tanısıyla acil apendektomi planlanan bir hastadır. Akut apandisit acil operasyon gerektiren akut batın nedenlerinden birisidir. Hayatı tehdit edici komplikasyonları nedeniyle operasyon ertelenemez. Acil cerrahi gerektiren bir patolojiyle karşı karşıya olduğumuz için pulmoner hipertansiyona bağlı operatif mortalite riski ne olursa olsun hastanın opere edilmesi gerekmektedir.
PAH hastalarında elektif cerrahi artmış mortalite riski taşımaktadır. Olgumuzda acil cerrahi gerektiren bir patoloji olması nedeniyle artmış operatif mortalite riskine rağmen cerrahi girişim ertelenemez.
Akut batın nedeniyle operasyon planlanan hastanın oral alımının kesilmesi gereklidir. Operasyon sonrası da barsak motilitesi başlayıp gaz-gaita çıkışı oluncaya kadar oral alım kısıtlanacaktır. Hastanın mevcut PAH ilaçlarının kesilmesi rebound etkisiyle hastanın kliniğinde bozulmaya neden olabilir. Bu nedenle fonksiyonel kapasitesi II olan daha stabil hastalarda nazogastrik sonda aracılığıyla ambrisentan+sildenafil kombinasyonuna devam edilmesi veya nebulize (ilioprost) tedavi verilmesi, fonksiyonel kapasitesi III-IV olan hastalarda ise iv (epoprostenol) tedavisine geçilmesi ve hastanın oral alımı açılıncaya kadar da tedavinin bu şekilde sürdürülmesi gerekmektedir.
B) Genel öneriler;
Cerrahi PAH hastalarında artmış morbidite ve mortalite riskiyle ilişkilidir. Hangi anestezi tipinin seçileceği aşikar değildir ancak epidural anestezi muhtemelen genel anesteziye göre daha iyi tolere edilebilir. Oral tedavi kullanan hastalarda geçici olarak oral tedaviye ara verilip yutkunma refleksi başlayıp hasta oral alıma başlayıncaya kadar oral yada inhale tedaviye geçilir.
Bu vakada genel anestezi seçilecekse nitrik oksit kullanılması faydalı olacaktır. Ayrıca hasta sıvı tedavisi zamanı dikkatlice izlenmelidir.Santral kateter ile sağ kalp ve pulmoner basınçların kontrolü ve aldığı-çıkarttığı sıvı dengesinin yakından takibi hipervolemiden veya hipovolemiden kaçınmağa yardım edecek.Hipervolemi sağ ventrikül yetersizlik bulgularını arttıracağı, septumun sola şift yaparak sol ventrikül debisini düşüreceğinden çok tehlikelidir
Bölüm Editörü Notu :
Primer pulmoner hipertansiyon yerine artık idiopatik pulmoner hipertansiyon (İPAH) tanımlaması yapılmaktadır. IV epoprostenol kronik PAH tedavisinde evre IV olgular için yegane sınıf I endikasyonlu ilaç olup, evre III için de sınıf I endikasyonla kullanılabilecek tedavilerdendir. Ancak bu tedavi uzun süreçler ve yurtdışından eczacılar birliği üzerinden aylar süren bir gecikmeyle getirilebilir. Merkezimizde yaklaşık 11 yıllık sürede 480 hastada deneyimimiz bu durumda iv iloprost (İlomedin) sürekli infuzyonuna geçmektir. Bu tedavi en son ESC/ERS 2015 PH kılavuzunda evre III hastalar için IIa endikasyon ile sürekli tedavi olarak da önerilir duruma gelmiştir. İnhale nitrik oksid (NO) de ülkemizde evre IV hastalar için kısa süreli olarak kullanılabilecek bir diğer seçenek durumundadır. Ancak inhale veya iv Iloprosta kıyasla inhale NO kullanımı biraz daha güçlükler içeren ve yoğun bakım koşullarına ve kalp cerrahisi sonrasında ısrarlı PH olgularına sınırlı bir tedavi olarak görülmelidir.