Soru : Uz.Dr.Nijat Bakhsaliyev
Cevap: Yrd.Doç.Dr.Mustafa Yılmaztepe
Yardımcı Editör:
Uz.Dr.Ümit Yaşar Sinan

A) Hastaya özgün öneriler;
Aspirin ve klopidogreli genellikle akut koroner sendrom tedavisinde ve özellikle perkütan koroner girişim yapılan hastalarda kullanmaktayız. İkili antitrombosit tedavi (İATT) süresini belirleyen hastanın kliniğe başvuru şekli (AKS ya da SAP) ve perkütan koroner girişim yapılıp yapılmamasıdır.
Bronkoskopi işlemi öncesinde eğer transbronşial biyopsi alınacaksa klopidogrele ara verilmesinde fayda var. Yapılan çalışmalarda klopidogrel ve klopidogrel + aspirin alan hastalarda kanamanın belirgin olarak arttığı görülmüştür. Ancak sadece aspirinin, aspirin kullanmayanlara göre biyopsi sonrası kanamayı arttırmadığı gösterilmiştir. Biyopsi yapılmayacaksa kesmenin gerekliliği yoktur. İngiliz Toraks cemiyetinin bronkoskopi kılavuzu da biyopsi ihtimaline karşı klopdigrele ara verilmesini ancak düşük doz aspirin kullanımına devam edilebileceğini belirtmektedir.
Bu bilgiler ışığında  hastaya bronkoskopi sırasında biyopsi de yapılacaksa klopidogrelin işlemden 5-7 gün önce kesilmesi uygun olacaktır. Ancak hastanın son 4-6 hafta içinde BMS, son 12 ay içinde DES implantasyonu hikayesi varsa mümkünse işlemin ertelenmesi, değilse kanama/stent trombozu riskine göre işleme karar verilmesi uygun olacaktır.

Yardımcı Editör Notu:
Hastanın İATT kullanım endikasyonu ve süresi sorgulanmalıdır. Eğer AKS nedeniyle başlanmış, AKS üzerinden henüz 12 ay geçmemişse ve bronkoskopiye biyopsi işlemi eşlik etmeyecekse, planlanan işlem İATT altında yapılabilir. Buna karşın biyopsi planlanıyorsa hastanın iskemi riski, kanama riskine göre değerlendirilmeli ve karar ona göre verilmelidir.

Editör Notu:
Hastaya stabil angina pektoris nedeniyle stent implanate edilmişse;
BMS ise 1 aylık İATT tedavi sonrasında klopidogrel kesilebilir
DES ise ve yeni jeneresyon ise 6 ay hatta bazı özel vakalarda 3 ay İATT yeterli olabilir.
SAP veya primer koruma amaçlı ASA alan bir hastada kısa süreli ASA kesilmesinin ciddi olay riskini arttırmadığı gösterilmiştir. Bu nedenle özellikle yüksek kanama riski olan hastalarda 3 gün öncesi ASA kesilebilir.

Anahtar Kelimeler: